Цана на расейскі газ для Беларусі будзе толькі расці

Афіцыйны Менск сцвярджае, што нібыта адхіліў прапанаваную «Газпромам» методыку цэнаўтварэння на газ, заснаваную на прынцыпе роўнапрыбытковасці..

Пра гэта заявіў на днях дырэктар Інстытута эканомікі Нацыянальнай Акадэміі навук Беларусі Пётр Нікіценка. У выніку, паводле яго слоў, Беларусь будзе плаціць за газ па заканчэнні першага квартала 129 даляраў за тысячу кубаметраў. Кіраўнік Цэнтра Мізэса эканаміст Яраслаў Раманчук у інтэрв'ю прэс-цэнтру Хартыі’97 назваў лічбу ў 129 даляраў «чыста спекулятыўнай», заявіўшы, што «ніякія прынцыповыя дамоўленасці па цане на газ пакуль дасягнутыя не былі, і вызначацца яна будзе ў канцы сакавіка».

«Ніякія прынцыповыя дамоўленасці па цане на расейскі газ для Беларусі пакуль дасягнутыя не былі. Гэтая цана будзе вызначацца толькі ў канцы першага квартала і яна, безумоўна, будзе расці. І той факт, што на пачатку года мы не ведаем, якую цану будзем плаціць, напрыклад, у жніўні або снежні, гаворыць пра тое, што ні пра якія партнёрскія стасункі паміж Расеяй і Беларуссю не можа ісці гаворкі», – кажа Яраслаў Раманчук.

«Зразумела, што Беларусь хоча купляць танны газ, але «Газпром» выступае катэгарычна супраць субсідавання беларускай эканомікі. З боку «Газпрома» Беларусі і так быў прапанаваны дастаткова льготны варыянт пераходу на рынкавыя стасункі. Апошнія заявы Нікіценкі толькі пацвярджаюць, наколькі непрыемнае для беларускіх улад пытанне аб пераходзе на рынкавыя стасункі з расейскім манапалістам. Тое, што сёлета цана на газ для Беларусі і так даволі нізкая – гэта цана ўваходжання расейскіх фінансавых структур на беларускі рынак», – канстатуе эканаміст.

На яго думку, пытанне аб формуле цаны на газ паднятае цяпер з спекулятыўных меркаванняў, каб у будучыні ў беларускіх улад была магчымасць чарговым разам абвінаваціць Расею ў ціску на Беларусь і, як вынік, у эканамічных праблемах, якія, безумоўна, узнікнуць.

«Хоць тэма цаны расейскага газу для Беларусі чыста палітычная, нам усё роўна з цягам часу давядзецца плаціць рынкавую цану і ад гэтага нікуды не сысці, калі, вядома, гаворка не ідзе пра страту незалежнасці краіны», – лічыць Яраслаў Раманчук.

Нагадаем, паводле пяцігадовага кантракта, падпісанага 31 студзеня 2006 года, з 2008 года цана на газ для Беларусі павінна вызначацца па формуле, прывязанай да кошту нафтапрадуктаў на еўрапейскіх рынках. У 2008 годзе яна павінна скласці 67%, у 2009 годзе – 80%, у 2010 годзе – 90% ад сярэднееўрапейскай цаны на газ за вылікам транспартных выдаткаў. Новая формула цаны азначала пераход у стасунках з Беларуссю на новую методыку вызначэння цаны на газ зыходзячы з прынцыпу роўнапрыбытковасці продаж для расейскага канцэрна як на еўрапейскім, так і на беларускім рынках.

Калі зыходзіць з цаны 260 даляраў за тысячу кубаметраў – кошты газу для Польшчы на канец 2007 года – і ўсталяванага для Беларусі ў 2008 годзе дысконту, а таксама за вылікам транспартных выдаткаў, то цана газу павінна была скласці для Беларусі каля 160 даляраў за тысячу кубаметраў.