Эксперты: Беларусь выйдзе з крызісу не раней за 3-5 год

Эксперты робяць прагнозы, што для выхаду з крызісу можа спатрэбіцца некалькі год.

Аб гэтым у інтэрв'ю Радыё TUT.by распавёў дырэктар кансалтынгавай групы «Тут і Цяпер» Аляксандр Панькоў.

– У якой сітуацыі зараз знаходзіцца беларуская эканоміка?

– У прадпрыемстваў зараз адсутнічаюць фінансавыя сродкі для інавацый, развіцця і мадэрнізацыі, яны не могуць узяць крэдыт пад добрыя адсоткі ў банках. У Расеі, напрыклад, сеткам даюць крэдыт пад 30%, гэта нерэальна высокі адсотак: уявіце, што і як трэба прадаваць, каб выплаціць гэты крэдыт. У нас сітуацыя крыху лепшая, але ў любым выпадку маюцца досыць вялікія праблемы. З прычыны фінансавага крызісу адбываецца паніжэнне попыту. Шматлікія кажуць аб тым, што эра спажывання змяняецца на эру назапашвання. Рынак спажывання звужаецца, а колькасць канкурэнтаў застаецца такой жа. Пачынаюць расці складскія запасы, узнікаюць праблемы з дэбіторскай запазычанасцю. Гэта пачынае біць па сацыяльнай палітыцы, па персанале і іншых фактарах.

– Як доўга можа працягнуцца гэтая «эра назапашвання»?

– Зараз у свеце адчуваецца нейкі лёгкі аптымізм, звязаны з тым, што амерыканскай эканоміцы «палягчэла». Я вялікі аптыміст, але ў мяне вельмі песімістычныя погляды на тое, што будзе адбывацца ў свеце і Беларусі. Горш за ўсё тое, што ў нас, як правіла, усе працэсы ідуць з лёгкім запазненнем. 3-5 год - гэта аптымістычны тэрмін для выхаду з крызісу. Я думаю, што будзе яшчэ адна хваля падзення эканомікі ў цэлым, прычым, мусіць, самая магутная. Пакуль моцных антыкрызісных праграм у свеце няма. Кожны спрабуе самастойна спраўляцца з гэтай бядой. А глабальныя праблемы заўсёды вырашаюцца цэнтралізавана. Як гаворыцца, «выратаванне тапельцаў - справа рук саміх тапельцаў»: спадзявацца на падтрымку трэба, аднак кожны прадпрымальнік, бізнэсмэн, ды і просты жыхар Беларусі павінен усё ж такі задумацца над тымі, што ён можа зрабіць для таго, каб засцерагчы сябе ва ўмовах крызісу.

– У чым будзе выяўляцца яшчэ адна хваля спаду?

– Яна звязаная з тым, што мы пакуль не знайшлі ўніверсальнай «таблеткі», «вакцыны», якая палепшыць эканоміку свету і дзяржавы. І хуткім часам наўрад ці яна знойдзецца, таму што калі б варыянты ўжо былі пралічаныя, мы бы гэта адчулі. Найважнейшае - гэта змена акцэнтаў. Вельмі шматлікія прадпрыемствы, асабліва постсавецкай прасторы, не адчуваюць гэтага акцэнту. <…> Трэба ствараць канкурэнтаздольную эканоміку, якая выяўляецца ў падвышэнні прадукцыйнасці, усведамленні сваёй унікальнасці, так званых нішавых момантах. Беларусь будзе паспяховая там, дзе ўсё яшчэ ёсць ніша, таму што ваяваць з буйнымі гульцамі заўсёды цяжка.