Беларускую розніцу жадаюць «прыціснуць»

Па ініцыятыве Міністэрства гандлю падрыхтаваны праект указу Лукашэнкі, які ставіць за мэту зменшыць апетыты сетак па розніцы.

У праекце ўводзіцца абмежаванне на памер маркетынгавых плацяжоў, які можа патрабаваць розніца ў вытворцаў. Ці паставіць указ прэзідэнта крыж на «гандлі паліцамі» ў крамах? Пра гэта пішуць «Белорусские новости».

Маркетынгавымі зборамі сетак па розніцы абураліся ў апошні час піваварныя кампаніі Беларусі. Генеральны дырэктар «Крыніцы» Рыгор Пяткевіч заявіў у траўні: вытворцы павінны марнаваць велізарныя сумы, каб трапіць на паліцы крамаў.

«Зборы, якія спаганяюць сеткі па розніцы пад выглядам маркетынгавых паслуг, павінны быць абмежаваныя адсоткам ад аб'ёму рэалізацыі прадукцыі ў сетцы. А то бывае так, што плаціш за магчымасць прысутнасці прадукцыі на паліцы больш, чым зарабляеш», — падкрэсліў Пяткевіч.

Прапановы «Крыніцы», а таксама іншых беларускіх вытворцаў, былі пачутыя ў органах дзяржкіравання. Міністэрства гандлю распрацавала праект указу прэзідэнта, які абмяжоўвае памер маркетынгавых плацяжоў. Прапаноўваецца ўсталяваць іх максімальны ўзровень у памеры 10 адсоткаў ад кошту набываных тавараў.

Канцэрн «Белдзяржхарчпрам», які курыруе прадпрыемствы харчовай прамысловасці, цалкам падтрымлівае праект указу. «Мы падтрымліваем указ. Канкурэнцыя — гэта добра, але калі невядома што робіцца ў гандлёвых сетках, краіна губляе грошы», — падкрэсліў старшыня «Белдзяржхарчпрама» Іван Данчанка.

Праўда, беларускія вытворцы сумняюцца, што ў дзяржавы атрымаецца прыціснуць да пазногця сеткі па розніцы і прымусіць абмежаваць памер маркетынгавых плацяжоў.

«Сумняюся, што прыняцце ўказу неяк паўплывае на памер маркетынгавых плацяжоў. Большасць «прасунутых» сетак афармляюць гэтыя плацяжы як аплату за трансляцыю радыёроліка, правядзенне даследавання ці арэнду месца», — паведаміў «Белорусским новостям» дырэктар па маркетынгу буйной беларускай кампаніі.

Такі прагноз падзяляе і дырэктар маркетынгавай кампаніі Emas Belarus Андрэй Каляда.

«Я не веру ў тое, што ўказ дазволіць абмежаваць памер маркетынгавых плацяжоў 10 адсоткамі ад кошту набыцця тавара. У сетак па розніцы ёсць шмат спосабаў абыйсці нормы ўказу і пад выглядам іншых плацяжоў праводзіць маркетынгавыя паслугі», — канстатуе Андрэй Каляда.

Дарэчы, раней Міністэрства гандлю ўжо спрабавала змагацца з маркетынгавымі паслугамі сетак па розніцы. У 2008 годзе міністэрства выступіла з афіцыйнымі тлумачэннямі, якія заклікалі абмежаваць «гандаль паліцамі» ў крамах. Тады Міністэрства гандлю падкрэсліла, што эксклюзіўная выкладка тавараў забаронена — такім чынам, сеткі па розніцы не маюць права прадаваць прывабныя месцы на паліцах.

Аднак пасля гэтых тлумачэнняў «гандаль паліцамі» не спыніўся. Андрэй Каляда адзначае, што сеткі па розніцы ва ўсім свеце атрымліваюць грошы ад вытворцаў за так званыя маркетынгавыя паслугі і змагацца з гэтай з'явай не варта.

Пры гэтым суразмоўца «Белорусских новостей» згаджаецца з довадамі некаторых вытворцаў, якія сцвярджаюць, што сённяшні памер маркетынгавых плацяжоў не адпавядае ўзроўню паслуг, якія сеткі па розніцы аказваюць вытворцам.

«Памер плацяжоў у беларускіх сетках сапраўды не адпавядае заяўленым паслугам. Аднак праблема гэта пры разумным рэгуляванні рынку цалкам развязальная», — лічыць Андрэй Каляда.

Паводле яго меркавання, вышэйзгаданыя абмежаванні для сетак па розніцы ініцыяваныя ў першую чаргу дзяржаўнымі прадпрыемствамі.

«На сеткі па розніцы беларускія прадпрыемствы скардзяцца да таго часу, пакуль іх не набываюць замежныя фундатары. Пасля продажу прэтэнзіі да розніцы знікаюць. Уся справа ў тым, што замежныя фундатары ведаюць, як эфектыўна працаваць з розніцай», — кажа Андрэй Каляда.

У той жа час дзяржаўныя аператары рынку, адзначае дырэктар маркетынгавай кампаніі, не ўмеюць выбудоўваць узаемаадносіны з сеткамі па розніцы.

«Прыватныя кампаніі плацяць сеткам па розніцы за паліцы, але выдаткаваныя грошы затым з лішкам кампенсуе сума атрыманай выручкі. А ў дзяржаўных прадпрыемстваў нярэдка ўзнікаюць праблемы з абарачальнасцю прадукцыі. Адпаведна, яны не «адбіваюць» тых грошай, якія плацяць за ўваходжанне ў гандлёвую сетку. Вось таму і скардзяцца на розніцу», — рэзюмаваў Андрэй Каляда.