«Business New Europe»: Дэвальвацыя ў Беларусі наблізілася яшчэ на крок

Брытанскае бізнес-выданне пачула «пахавальны звон» па лукашэнкаўскай эканоміцы.

Беларусь усё бліжэй падыходзіць да таго моманту, калі ў яе ўжо не застанецца валютных рэзерваў, і ўсё гэта адбываецца на фоне дэфіцыту бягучага плацёжнага балансу, які хутка расце. Аналітыкі кажуць пра тое, што эканамічная сітуацыя, якая хутка пагаршаецца, робіць усё больш верагоднай дэвальвацыю нацыянальнай грашовай адзінкі, піша «Business New Europe».

Па дадзеных Нацыянальнага банка Рэспублікі Беларусь, у студзені валютныя рэзервы краіны скараціліся на 700 мільёнаў даляраў, а ў лютым - на 300 мільёнаў, і ў выніку яны складаюць цяпер 4 мільярды даляраў. Гэта значыць, што міжнародныя валютныя рэзервы гэтай краіны, вылічаныя па стандартах Міжнароднага валютнага фонду (МВФ), у першыя два месяцы 2011 года скараціліся на 20%.

22 сакавіка расейскае аддзяленне UniCredit Group паведаміла аб тым, што яно часова спыняе набыццё і продаж беларускіх рублёў, і ў гэты ж дзень цэнтральны банк Беларусі перастаў прадаваць замежную валюту працуючым у гэтай краіне банкам. «Мы просім вас надалей да новага паведамлення не накіроўваць нам запыты аб куплі або продажы беларускіх рублёў», - паведаміла расейскае аддзяленне банка UniCredit. Пра гэта паведамляе агенцтва Dow Jones.

Улады краіны, мяркуючы па ўсім, не ведаюць, якім чынам можна было б выправіць сітуацыю, якая склалася ў выніку хранічнага дэфіцыту гандлёвага балансу. Ягонае ўздзеянне становіцца ўсё больш негатыўным пасля заканчэння эканамічнага крызісу. Раней у гэтым месяцы людзі штурмавалі абменныя пункты, бо распаўсюдзіліся чуткі аб маючай адбыцца аднаразовай дэвальвацыі беларускага рубля.

Аналітыкі прадказваюць паступовую дэвальвацыю, а таксама ўзмацненне жорсткасці манетарнай палітыкі, і ўсе гэтыя кароткатэрміновыя дзеянні будуць накіраваныя на тое, каб змякчыць ўзніклі праблемы. Што тычыцца доўгатэрміновых мер, то адначасова мяркуецца пашырыць прыватызацыю і актыўна прыцягваць прамыя замежныя інвестыцыі (ПЗІ). Рэалізацыя гэтай праграмы дасць магчымасць атрымаць так неабходныя прыбыткі, а таксама дапаможа з часам павысіць эфектыўнасць карпаратыўнага сектара, пануючае становішча ў якім займае дзяржава. «Прымаючы пад увагу значны дэфіцыт бягучага аплатнага балансу (15% -16% ад ВУП) у 2010 годзе, а таксама адсутнасць крыніц знешняга фінансавання (4-5 мільярдаў даляраў), узнікае неабходнасць правядзення істотнай карэкціроўкі абменнага курсу», - падкрэслівае аналітык па рынках, якія развіваюцца, банка Royal Bank of Scotland Цім Эш (Tim Ash).

Аднак з фронту ПЗІ паступаюць дрэнныя навіны. Па дадзеных агенцтва «ПРАЙМ ТАСС», Нацыянальны банк Беларусі ў панядзелак 21 сакавіка абвясціў аб тым, што замежныя інвестыцыі скараціліся ў 2010 годзе на 26,7%. ПЗІ ў мінулым годзе не перавысілі 1,3 мільярда даляраў, вялікая частка якіх паступіла ад продажу Газпраму 12,5% акцыяў Белтрансгазу. Іншыя крыніцы інвесціравання амаль не выклікалі адчування таго, што інвестары, у тым ліку Кітай і Іран, якія праяўляюць найбольшую актыўнасць, змогуць істотным чынам змяніць да лепшага кіраванне і тэхналогіі адсталых беларускіх кампаній.

Беларускія афіцыйныя асобы разлічваюць адхіліць рэкамендацыі такіх арганізацый як МВФ, а ўлады краіны звярнуліся да Садружнасці незалежных дзяржаў (СНД) для замяшчэння серыі еўрабондаў, ад якіх дзяржава моцна залежала з моманту свайго дэбюту на міжнародным пазыковай рынку ў чэрвені мінулага года. Паніжэнне ў сакавіку гэтага года агенцтвам Standard&Poor's крэдытнага рэйтынгу Беларусі ў мясцовай валюце з «В+» на «B» прывяло да таго, што Менску застаецца ўсяго пяць прыступак да самага нізкага ўзроўню, і гэта ўспрымаецца як пахавальны звон стратэгіі, сэнс якой складаецца у спробе вырабіць запазычанні на міжнародных рынках для таго, каб пазбегнуць пагражальнай небяспекі.

Зараз Менск звярнуўся да Расеі і папрасіў даць крэдыт у 1 мільярд даляраў, а таксама адкрыць жыццёва важную крэдытную лінію на суму 2 мільярды даляраў у антыкрызісным фондзе Еўразійскай эканамічнай супольнасці - фонду крэдытавання, заснаванага некалькімі краінамі СНД у 2009 годзе. Аднак аналітыкі Danske Bank лічаць, што гэта будзе ўсяго толькі часовай мерай, тады як дэвальвацыя нацыянальнай валюты ўяўляецца непазбежнай. «У Беларусі ўжо на працягу многіх гадоў ўтворыцца значны дэфіцыт па бягучых плацяжах, а прэзідэнцкія выбары 2010 года прывялі да дадатковых бюджэтных выдаткаў, - адзначаюць эксперты Danske Bank. - Валютныя рэзервы краіны ў апошнія месяцы хутка скарачаюцца, тым не менш Беларусь усё яшчэ спрабуе пазбегнуць дэвальвацыі і спадзяецца на атрыманне двухбаковага крэдыту ад Масквы. Аднак мы лічым, што гэты крэдыт дапаможа толькі ў кароткатэрміновай перспектыве, бо бягучы аплатны баланс і ў 2011 годзе будзе, мяркуючы па ўсім, глыбока дэфіцытным».

Тым не менш Менск спрабуе пазбегнуць увядзення жорсткіх мер, прапанаваных заходнімі крэдытнымі інстытутамі, што выклікана шмат у чым імкненнем праводзіць папулісцкія меры і паспрабаваць прымусіць эканоміку расці пасля жорстка падушаных масавых пратэстаў, якія адбыліся з-за фальсіфікацыі вынікаў прэзідэнцкіх выбараў у снежні мінулага года.

Беларускія ўлады ў сваім традыцыйным стылі паспрабавалі ўсе магчымыя рэгулятыўныя меры, адмаўляючыся пры гэтым выкарыстоўваць рынкавыя рычагі. «Нацыянальны банк Беларусі ўжо павысіў працэнтныя стаўкі, увёў жорсткі валютны кантроль і павялічыў зборы за аперацыі з замежнай валютай», - скардзяцца аналітыкі Danske Bank, паказваючы на ​​ўзнікненне «праблем з плацяжамі у якія працуюць у Беларусі кампаній».

«Такім чынам сітуацыя, мяркуючы па ўсім, імкліва пагаршаецца, - папярэджваюць яны. - Мы не бачым ніякай іншай разумнай альтэрнатывы акрамя дэвальвацыі ў адносінах да кошыка валют».