СМІ: Лукашэнка хоча, каб расейскія войскі абаранялі ягоны рэжым

Але прапановы выкарыстоўваць сілы АДКБ для падаўлення паўстанняў назвалі бесперспектыўнымі.

Аляксандр Лукашэнка прапанаваў Арганізацыі дамовы аб калектыўнай бяспецы (АДКБ), у якую, акрамя Беларусі і РФ, уваходзяць Кыргызстан, Таджыкістан, Казахстан, Узбекістан і Арменія, выкарыстоўваць войскі АДКБ для падаўлення рэвалюцый унутры гэтых краін. Па словах Лукашэнкі, гэтая ідэя ўжо ўзгодненая і ўхваленая Масквой.

«Гаворка ідзе не толькі аб прымяненні калектыўных сіл аператыўнага рэагавання (КСАР) на выпадак ўмяшання іншых дзяржаваў звонку, але таксама ў выпадку ўмяшання іншых дзяржаваў ўнутры краін АДКБ», - сказаў Аляксандр Лукашэнка на сустрэчы з генеральным сакратаром АДКБ Мікалаем Бардзюжам ў Менску, якая прайшла напярэдадні .

Рашэнне аб стварэнні КСАР было прынятае ў лютым 2009 года. Іх планавалася выкарыстоўваць для «адлюстравання вайсковай агрэсіі, правядзення спецыяльных аперацый па барацьбе з міжнародным тэрарызмам, транснацыянальнай арганізаванай злачыннасцю, наркатрафікам, а таксама для ліквідацыі наступстваў надзвычайных сітуацый». У склад КСАР ўвайшлі вайсковыя пападдзяленні краін-удзельніц АДКБ, а таксама прадстаўнікі МНС Расеі і расейскі спецназ МУС.

Па словах Лукашэнкі, гэта будзе значная падтрымка краінам АДКБ. «Вядома, фронтам, вайной ніхто на нас не пойдзе, а вось канстытуцыйны пераварот здзейсніць рукі ў многіх свярбяць», - сказаў Аляксандр Лукашэнка. Па ягоных словах, «мы павінныя абараняць цэласнасць і незалежнасць краін АДКБ», цытуе NEWSru.com.

Між тым у гэтай ідэі ўжо ёсць відавочныя супернікі - у прыватнасці, лідэр Узбекістана Іслам Карымаў. У снежні мінулага года на саміце кіраўнікоў дзяржаваў АДКБ ён адмовіўся падпісваць дакументы, якія узаконьваюць разгортванне КСАР на тэрыторыі дзяржаваў-прадстаўніц арганізацыі. Па дзеючаму заканадаўству АДКБ, усе рашэнні прымаюцца на аснове кансенсусу, а такім чынам, стварэнне КСАР, з фармальнага пункту гледжання, з'яўлялася і па гэты дзень застаецца нелегітымным, адзначае «Независимая газета».

У сувязі з гэтым Лукашэнка нечакана ўзняў пытанне аб удзеле нязгодных з агульнай пазіцыяй краін у АДКБ. «Мы дамовіліся з Расеяй, што будзем дзейнічаць кансалідавана, у адзіным ключы, каб захаваць арганізацыю», - сказаў беларускі лідэр. Па ягоных словах, «калі хтосьці не хоча выконваць статутныя функцыі арганізацыі, хай пакіне яе і не перашкаджае іншым». У постсавецкай гісторыі такога яшчэ не было. Наадварот, лідэры АДКБ заклікалі ўсе былыя рэспублікі СССР у гэтую арганізацыю, адзначае «НГ».

Эксперты лічаць прапановы Лукашэнкі выкарыстоўваць сілы АДКБ для падаўлення ўнутраных паўстанняў заканамернымі, але бесперспектыўнымі. «Так званыя охларэвалюцыі, якія адбыліся і адбываюцца ў шэрагу арабскіх дзяржаваў, паказваюць, што без сур'ёзнай вайсковай сілы выступы мяцежнікаў і путчыстаў цяжка стрымаць. Мабыць, кіраўнікі і ў Маскве, і асабліва ў Менску гэтым сур'ёзна заклапочаныя. Вось і спрабуюць запусціць махавік, які дапаможа адолець унутраныя пагрозы. Пад гэта і рыхтуецца новая заканадаўчая база АДКБ», - лічыць вайсковы эксперт доктар гістарычных навук палкоўнік Уладзімір Папоў.

Непасрэднага механізму падаўлення ўнутраных пераваротаў сіламі АДКБ не ведаюць яшчэ ў самой арганізацыі. У прэс-службе АДКБ «Газете.Ru» аддалі перавагу не каментаваць заяву Лукашэнкі. Аднак крыніца выдання, блізкая да арганізацыі, лічыць, што арганізацыя не гатовая да такога роду умяшанняў, узгадваючы, што нават этнічны канфлікт у Кыргызстане ў мінулым годзе паставіў саюзнікаў у тупік і рашэнне аб уводзе міратворчых войскаў так і не было прынятае.

Між тым дэпутат Дзярждумы, сябар камітэта па справах СНД Тацяна Маскальцова адназначна заявіла, што прапанова Лукашэнкі «супярэчыць мэтам, статуту і задачам КСАР». «Не стамляешся дзівіцца непаслядоўнасці беларускага прэзідэнта. У мінулым годзе ён адмовіўся старшынстваваць у АДКБ, прыняў у сваёй дзяржаве Бакіева (звергнутага прэзідэнта Кыргызстана Курманбека Бакіева). Нягледзячы на ​​агульныя заявы АДКБ аб агрэсіі Грузіі супраць Паўднёвай Асеціі ў 2008 годзе, Лукашэнка прымае грузінскага прэзідэнта Міхаіла Саакашвілі», - адзначае Маскальцова.

На сустрэчы з генеральным сакратаром арганізацыі Лукашэнка таксама выказаў яшчэ адну радыкальную ідэю. Ён прапанаваў усталяваць кантроль за замежнымі вайсковымі базамі на тэрыторыі краін-сябраў АДКБ: размяшчаць іх можна будзе толькі са згоды Савета кіраўнікоў дзяржаваў арганізацыі.

Падобныя заявы ўжо гучалі некалькі гадоў таму. Тагачасны прэзідэнт Кыргызстана Курманбек Бакіеў, які прыйшоў да ўлады ў 2005 годзе, пад ціскам АДКБ і Масквы ініцыяваў у лютым 2009 года дэнансацыю дамовы аб размяшчэнні авіябазы ЗША на бішкекскім аэрапорце «Манас».

Дэнансацыя адбылася, але пасля Бакіеў падпісаў з амерыканцамі новую дамову, у якой замест слова «база» значыўся Цэнтр транзітных перавозак (ЦТП) ВПС ЗША. У ходзе перавароту вясной 2010 года Бакіеў быў скінуты, зноў паўстала пытанне аб амерыканскай авіябазе. У выніку яна так і засталася на тэрыторыі Кыргызстана.