Топ-10 «кашалькоў» Лукашэнкі

Апублікаваны новы рэйтынг самых уплывовых бізнесменаў Беларусі.

Раней яго ўзначальваў збройны барон Уладзімір Пефціеў. Цяпер яго змяніў на першым месцы неўязны ў Еўрапейскі Звяз Юрый Чыж, піша «Ежедневник», які і склаў спіс самых паспяховых і ўплывовых бізнесменаў Беларусі ў пяты раз.

У параўнанні з папярэднім варыянтам склад новага топ-200 змяніўся прыкладна на чвэрць. Змены адлюстроўваюць наступствы многіх працэсаў у прыватным бізнесе і ў цэлым у эканоміцы Беларусі.

Жаданне дзяржавы, нягледзячы на абвешчаную лібералізацыю, кантраляваць усё і ўся, прывяло да чарговай хвалі нацыяналізацыі, у якую трапілі былыя дзяржпрадпрыемствы і ўдзельнікі папярэдняга топ-200, якія прыватызавалі іх. Акцыянеры «Кераміну», «Спартака» і «Камунаркі» Анатоль Цюцюнаў і Марат Новікаў страцілі кантроль над гэтымі актывамі і не ўвайшлі ў рэнкінг-2013. Няма ў ім і былога генеральнага дырэктара «холдынгавай кампаніі «Пінскдрэў» Ларана Арыніча. Топ-мэнэджэр і акцыянер аднаго з найбуйнейшых у СНД дрэваапрацоўчых аб'яднанняў гэтым летам быў затрыманы па лініі Інтэрпола ў Італіі. Там ён апынуўся, папярэджваючы затрыманне па крымінальнай справе, заведзенай пасля трагічнай аварыі на «Пінскдрэве» ў канцы 2011 года.

З іншага боку, палітыка ўладаў па перадачы ў прыватныя рукі неэфектыўнай дзяржуласнасці і стварэнні «дзайбацу», буйных холдынгаў пад сумесным кіраўніцтвам або пад кантролем набліжаных бізнесменаў, дынамічна рухае ўверх па прыступках нашага рэнкінгу невялікую групу бізнесменаў. Наколькі ў перспектыве цвёрдыя іх пазіцыі і ці не можа з імі адбыцца тое, што адбылося з некаторымі з вышэйпералічаных «чырвоных дырэктараў», гэта пытанне. Але ва ўсякім выпадку ў цяперашні час у іх ёсць усе ці практычна ўсё, каб ствараць свае бізнес-імперыі.

Непераадольны для большасці прадстаўнікоў беларускага бізнесу стартавы бар'ер для ўваходу на сыравінны (у першую чаргу паліўны) рынак або для атрымання доўгатэрміновых дзяржаўных заказаў у так званых старых галінах пастаянна нараджае альтэрнатыву - greenfield -праекты, многія з якіх ужо прызнаныя ў свеце. Асабліва шмат такіх бізнесаў у IT-сектары і інавацыйных сферах. У топ-200 за 2013 год увайшлі, напрыклад, кампаніі Уладзіміра Шырыпава і Людмілы Антонаўскай. Адзначым значны рост у рэнкінгу прадстаўнікоў дэвелаперскага бізнесу.

«Што тычыцца метадалогіі, то, як і ў мінулыя гады, уключэнне ў рэнкінг і размеркаванне ў ім месцаў залежала ад двух фактараў - узроўню паспяховасці і ўплывовасці.

З удзелам групы экспертаў у рамках галіновых (каля 100) і рэгіянальных (Менска і абласцей) субрэнкінгаў, над складаннем якіх працавалі на працягу года, былі прааналізаваныя даступныя камерцыйныя вынікі дзейнасці прадпрыемстваў, іх долі на рынках, параўнальны кошт бізнесаў і многія іншыя паказчыкі. Паралельна іншая група экспертаў ацаніла ўзровень уплывовасці таго ці іншага патэнцыйнага ўдзельніка топ-200, які дазволіў у выніку захаваць ці развіваць бізнес. На канчатковай стадыі гэтыя вынікі былі сумаваныя экспертнай радай», - піша выданне.

Многія эксперты кажуць пра тое, што багатыя бізнесмены Беларусі аказваюць фінансавую падтрымку ўладам краіны і называюць алігархаў «кашалькамі» Лукашэнкі. Па гэтай прычыне на некаторых з іх распаўсюджваюцца санкцыі Еўрапейскага Звяза, якія ўведзеныя ў адказ на рэпрэсіі і пераслед апазіцыі з боку рэжыму.

Складальнікі рэйтынгу адзначаюць, што ён носіць у першую чаргу адукацыйны характар, але ў цэлым ён дае агульную карціну, хто ёсць хто ў прыватным бізнесе Беларусі.

Першая дзесятка топ-200 за 2013 год выглядае наступным чынам: