Андрэй Бастунец: Улады атрымалі інструмент для блакавання інтэрнэт-СМІ

Папраўкі ў закон «Аб сродках масавай інфармацыі» даюць магчымасць абмежаваць доступ да незалежных сайтаў.

Такое меркаванне выказаў БелаПАН намеснік старшыні РГА «Беларуская асацыяцыя журналістаў» юрыст Андрэй Бастунец.

У адпаведнасці з адной з паправак інтэрнэт-рэсурсы ў Беларусі прыроўненыя да сродкаў масавай інфармацыі і на іх распаўсюджваецца дзеянне закона аб СМІ, за выключэннем патрабавання аб дзяржаўнай рэгістрацыі. Аднак, са слоў Бастунца, акрамя рэгістрацыі, у законе існуе шэраг іншых патрабаванняў, неўжывальных для інтэрнэт-СМІ і якія тычацца, напрыклад, прадстаўлення інфармацыі аб выходных звестках або атрыманні дазволу на распаўсюд замежных СМІ ў Беларусі.

У адпаведнасці з новым законам на інтэрнэт-рэсурсы будзе распаўсюджвацца забарона на размяшчэнне інфармацыі, якая прапагандуе экстрэмісцкую дзейнасць, якая змяшчае заклікі да вайны, іншай інфармацыі, якая наносіць шкоду інтарэсам дзяржавы. З патрабаванні дзяржаўнага органа інтэрнэт-рэсурс будзе абавязаны размясціць зняпраўджванне раней размешчанай інфармацыі і выдаліць яе, а ў выпадку адмовы можа быць прынятая пастанову ў тым ліку і пра блакаванне сайта. Акрамя таго, законапраект прадугледжвае стварэнне дзяржаўнага рэестра распаўсюджвальнікаў інфармацыі. У выпадку вынясення двух і больш пісьмовых папярэджанняў прадугледжаная магчымасць выключэння распаўсюднікаў інфармацыі з рэестра, што цягне забарону на занятак гэтай дзейнасцю.

Са слоў Бастунца, у гэтым новаўвядзенні важна, што «абмежаванне ўводзіцца Мінінфармам». «Калі сёння блакаванне сайтаў часта робіцца на падставе нейкіх тэхнічных праблем, то цяпер гэта можа стаць прававой рэальнасцю на падставе пастановы Мінінфарма», - сказаў ён.

Пры гэтым юрыст падкрэсліў, што для рэалізацыі гэтага механізму павінен быць распрацаваны дадатковы акт сумесна з Міністэрствам сувязі і інфарматызацыі. «Зразумела, што гэта для карыстальнікаў інтэрнэту можа быць вельмі сур'ёзнае абмежаванне», - сказаў ён.

Прадстаўнік БАЖ мяркуе, што новыя абмежаванні звязаныя з прэзідэнцкімі выбарамі, якія пройдуць у 2015 годзе. У той жа час, на ягоную думку, абавязаць замежныя інтэрнэт-рэсурсы атрымліваць дазвол Мінінфарма на працу ў Беларусі фізічна немагчыма.

Акрамя таго, мяркуе Бастунец, прынятыя меры не змогуць паўплываць на распаўсюд у Беларусі расейскай прапаганды, паколькі памяншэнне дапушчальнай долі замежных асоб і арганізацый у статутным фондзе рэдакцыі з 30 да 20% «не закране арганізацый, якія займаюць сур'ёзнае становішча на беларускім рынку» - «РТР Беларусь», «НТВ Беларусь», «Комсомольская правда» ў Беларусі», бо яны былі зарэгістраваныя да прыняцця закона аб СМІ.

Са слоў юрыста, яшчэ ў канцы кастрычніка «палата прадстаўнікоў» не збіралася ўносіць папраўкі ў закон аб СМІ. Прынамсі, растлумачыў ён, БАЖ накіроўваў прапанову аб унясенні ў закон змяненняў, якія тычацца працы журналістаў-фрылансераў, аднак у адказе пастаяннай камісіі ў правах чалавека, нацыянальных дачыненнях і СМІ ад 23 кастрычніка гаворыцца, што «на думку камісіі, уносіць карэкціроўкі ў акты заканадаўства Рэспублікі Беларусь у галіне свабоды выказвання меркавання не патрабуецца». «Яшчэ ў канцы кастрычніка адпаведная камісія Палаты прадстаўнікоў была ўпэўненая, што ніякія змены ў закон уносіць не трэба. Тое, што гэтыя змены ў снежні прынятыя, вельмі паказальна», - сказаў Бастунец.

Нагадаем, «палата прадстаўнікоў» прыняла папраўкі ў закон «Аб СМІ» адразу ў двух чытаннях. Пры гэтым прысутным у парламенце журналістаў не раздалі нават абгрунтаванне законапраекта, а тэкст дакумента адсутнічае на Нацыянальным прававым інтэрнэт-партале.