Аўтар тэрміна BRIC не ўбачыў патэнцыялу ў патугах БРІКС стаць эканамічнай сілай

У групы БРІКС няма агульнай мэты акрамя сімвалічнай.

У групы БРІКС, якая разраслася з першапачатковых чатырох да дзевяці чальцоў, няма агульнай мэты акрамя сімвалічнай – штогод скардзіцца на недастатковае прадстаўніцтва ў глабальных інстытутах. За 15 гадоў свайго існавання група так нічога і не зрабіла, каб дамагчыся якіх-небудзь зменаў – эканамічных, палітычных ці арганізацыйных, мяркуе Джым О’Ніл, які ў 2001 г. прыдумаў тэрмін BRIC, будучы галоўным эканамістам Goldman Sachs.

У інтэрв'ю Reuters О’Ніл сказаў:

«Ідэя, што БРІКС можа стаць сапраўдным глабальным эканамічным клубам, накшталт "вялікай сямёркі", – ілюзія, і вельмі трывожна, што яны ўважаюць сябе за свайго роду альтэрнатыўную глабальную арганізацыю, таму што гэта відавочна немагчыма».

Уладзімір Пуцін паспрабаваў паказаць саміт БРІКС у Казані сведчаннем таго, што Расея не толькі не ізаляваная ў выніку заходніх санкцый у адказ на развязаную ім вайну ва Украіне, але і разам з партнёрамі «глабальнага Поўдня» паспяхова кідае выклік палітычнай і эканамічнай гегемоніі Захаду. Аднак форум не прыняў ніякіх канкрэтных пастановаў, якія пацвярджаюць гэтыя амбіцыі. І зразумела чаму, адзначыў О’Ніл: за паўтара дзесяцігоддзя група ў прынцыпе мала чаго дамаглася. «Мне здаецца, што гэта сімвалічная штогадовая сустрэча, на якой важныя краіны, якія развіваюцца, асабліва такія крыклівыя, як Расея, але таксама і Кітай, могуць сабрацца разам і падкрэсліць, як добра быць часткай чагосьці, у чым не ўдзельнічаюць ЗША, і што глабальнае кіраванне не з'яўляецца дастаткова эфектыўным».

Адрэзаная санкцыямі ад міжнароднай плацежнай сістэмы, Расея спрабуе пераканаць іншыя краіны прыдумаць альтэрнатыву даляру. Як адзначыў О’Ніл, размовы пра гэта вядуцца з таго часу, як ён пачаў працаваць у фінансавым сектары яшчэ ў 1980-я гг., але ні адна краіна нічога сур'ёзнага ў гэтым кірунку так і не зрабіла. Паводле ягоных словаў, любая валюта БРІКС будзе ў значнай ступені залежаць ад Кітая (якому для гэтага давядзецца як мінімум аслабіць кантроль за рухам капіталу), у той час як Расея і Бразілія не будуць выконваць істотнай ролі. У новай плацежнай сістэмы асаблівых перспектываў таксама няма. «Групу БРІКС я пачну ўспрымаць сур'ёзна, калі ўбачу прыкметы таго, што дзве краіны, якія сапраўды маюць значэнне, Кітай і Індыя, спрабуюць сапраўды дамовіцца, а не ўвесь час супрацьстаяць адна адной», – сказаў фінансіст.

Калі б краіны БРІКС «сапраўды хацелі сур'ёзна развязваць эканамічныя пытанні, то чаму б ім не заняцца зніжэннем мытаў у гандлі адна з адной», дадаў О'Ніл.

Прадстаўнікі групы таксама заяўляюць пра несправядлівае ўладкаванне цяперашняй міжнароднай сістэмы, у якой дамінуюць развітыя краіны, і неабходнасць яго змяніць, больш беручы да ўвагі інтарэсы краінаў, якія развіваюцца. Але развязаць па-сапраўднаму глабальныя праблемы без ЗША і Еўропы не атрымаецца – гэтак сама, зрэшты, як і Захад не зможа іх развязаць без удзелу Кітая, Індыі і, у меншай ступені, Расеі і Бразіліі, піша О'Ніл у калонцы для Project Syndicate.

«Больш за тое, я не бачу, каб у БРІКС калі-небудзь была агульная мэта за выключэннем сімвалічнай. Ёсць мноства абласцей, у якіх група магла б распачаць калектыўныя дзеянні на карысць сваіх сяброў і астатняга свету», – адзначае ён. На думку О’Ніла, гэта мог бы быць больш вольны гандаль адно з адным і іншымі краінамі, барацьба са зменай клімату і інфекцыйнымі захворваннямі. «Вядома, запуск Новага банка развіцця быў станоўчай падзеяй, але ў гэтай установы ніколі не было дакладнага, магутнага мандата, звязанага з агульнымі мэтамі», – дадае ён.

Цяперашні саміт – першы, які праходзіць у новым складзе пасля таго, як летась у БРІКС увайшлі чатыры новыя краіны. Але нават пашырэнне арганізацыі тлумачыцца не эканамічнай ці нейкай іншай прагматычнай логікай, а проста тым фактам, што новых сяброў было лёгка прывабіць, мяркуе О’Ніл:

«Егіпет, Эфіопія і Іран, можа, і ўваходзяць у лік 12 найбуйнейшых эканомік, якія развіваюцца ў колькасці насельніцтва, але наўрад ці з'яўляюцца самымі дынамічнымі; ААЭ нашмат багацейшы за астатніх, але гэта вельмі маленькая краіна. А дзе ж Мексіка, Інданезія ды іншыя цікавыя азіяцкія краіны з 12 найбуйнейшых?»

Інданезія і Алжыр цікавіліся БРІКС, але заявілі, што ў агляднай будучыні ўступаць у яе не плануюць. Саудаўская Аравія адмовілася фактычна, а Аргенціна і Казахстан – адназначна.

Але калі пашыраць БРІКС за кошт прыёму новых чальцоў, дасягнуць чагосьці стане яшчэ складаней, мяркуе О’Ніл.

Вы можаце падтрымаць сайт Charter97.org наступным чынам:

РАЗЛІКОВЫ МУЛЬТЫВАЛЮТНЫ РАХУНАК ДЛЯ АХВЯРАВАННЯЎ:

Назва банка: Bank Millennium S.A.
Адрас: ul. Stanislawa Zaryna, 2A, 02-593, Warszawa
IBAN: PL97116022020000000216711123
SWIFT: BIGBPLPW
Імя ўладальніка рахунку: Fundacja “KARTA ‘97”
рызначэнне аплаты: Darowizna na cele statutowe

Звязацца з намі можна праз адрас charter97@gmail.com