Бясконны вершнік шукае скакуна

У Крамлі ўбачылі злавесны знак.

Цяжкае воблака смутку апусцілася на Крэмль. Плакалі ўсе. І ахоўнікі, і прыбіральшчыцы. Пра чыноўнікаў і казаць няма чаго. Нават самыя суровыя з цяжкасцю стрымлівалі стогн. Усе разумелі - гэта не выпадковасць, а злавесны знак. Прадчуванне чагосьці невядомага, пакуль яшчэ неадметнага, але грознага і няўхільнага. Як там у Бетховена ў вядомай шырокім масам сімфоніі? "Так лёс грукаецца ў дзверы". Дакладна, дачакаліся. Вось ён і пагрукаў. Груба. Жорстка. Бязлітасна.

Ніякай містыкі. Ніякіх інтрыг заходніх выведак. Звычайны промах нядбайнай абслугі. Або традыцыйная расейская адгаворка - наогул ніхто не вінаваты. Такая доля выпала каню. І тая ж незайздросная доля дасталася і яго амбіцыйнаму ўладальніку - у цяжкі час забуксавалага бліцкрыгу застацца бясконным. Як быць? Паабяцаць, невядома каму, паўцарства за каня? Не зразумеюць. Не тыя часы. Але калі ўдумацца, гэта ж колькі мужыкоў у Расеі ў былыя і не занадта даўнія часы праходзілі падобнае выпрабаванне. І што ў выніку?

Ды нічога страшнага. Выжылі. Ачомаліся. І карову ў сошку, здаралася, запрагалі. Так ці інакш і тут выблытацца змогуць. Калі ўся краіна, усё, як адзін... Карацей, у Нова-Агараве раптам здох улюбёны конь правадыра. Навіна, або злая выдумка абслугі, імгненна пракралася ў інтэрнэт. Нібыта дробная падзея, у цяперашнім кругавароце амаль ніякага значэння не мае. І наогул, навошта няўрымсліваму кіраўніку ў дадатак да персанальных сродкаў перамяшчэння яшчэ нейкі конь? Хто-небудзь бачыў, як ён на гэтым скакуне па МКАД прабіраецца ў цэнтр Масквы, рызыкуючы спазніцца на службу? Абыдзецца. Перажыве. "Аўрус" больш модна і надзейна, што там казаць.

Аднак далёка не ўсё ў гэтым свеце трэба разглядаць утылітарна. Нешта большае, чым транспартныя клопаты, звязвалі вершніка з канём. Мільгануў і згубіўся ў сеціве здымак - звычайны, быццам бы нічым не характэрны. А яго трэба было б бачыць. І задумацца над штукамі злога лёсу.

Гэты самы расейскі правадыр прыціснуўся тварам да галавы каня, рахмана і добрага да немагчымасці, і быццам бы нават усміхаецца. І тыя ж пачуцці спяшаюцца адлюстраваць і падпарадкаваныя, выразна выконваючы ўсталяваную дыстанцыю. Ці шмат вось такіх момантаў прыдворнага жыцця змаглі захаваць усюдыісныя рэпарцёры? Там усё больш звады, бойкі і іншыя пасяджэнні сумнай канцылярскай службы. А тут - жывыя пачуцці. Рэдкія хвіліны зусім іншай рэальнасці. І хто ведае, калі б конь не здох, і прыйшла б нарэшце доўгачаканая вясна, і засталіся б у чыстым полі толькі двое - конь і вершнік, не здарылася б раптам чагосьці незвычайнага, раптоўнага і доўгачаканага?

Мог жа конь бадзёра брыкнуць і панесці гэтага дакучлівага яму вершніка, куды вочы глядзяць. За гарызонт. У месцы глухія і невядомыя. У тайгу, напрыклад. Але цудаў так проста не бывае. Усё штодзённа, дакладна і канкрэтна. А таму адважнаму наезніку тэрмінова патрабуецца конь. Здавалася б, навошта яшчэ раз наступаць на тыя ж граблі? Быў жа, кажуць, непрыемны кантакт з зямлёй з віны гэтага злога скакуна. Дык навошта ўпарта і настойліва выпрабоўваць лёс?

А потым, што насоўваюцца няўмольна вядомыя ўсім выбары. І пад гэтае лёсавызначальнае мерапрыемства ў тэрміновым парадку перафарматуе ўсё. І краіну, і яе нязменнага правадыра. Таму і пайшлі суцэльнай плынню ўсякія дзіўныя падзеі. То раптам амаль на краі зямлі аб'явіцца правадыр, то раптам пераляціць на супрацьлеглы памежны пункт. Электарат вохкае і дзівіцца - гэта ж які зух. А тут у інфармацыйнай прасторы ўжо накатвае новая хваля перадвыбарных цудаў.

Чамусьці раптам надумалі адсвяткаваць гучна і маштабна кітайскі Новы год. Варажыць тут не даводзіцца, чаму так занесла. Цэнтр Масквы ў герогліфах. Кітайскія ліхтарыкі паўсюль. Зубастыя цмокі лётаюць і куляюцца, быццам ва ўласнай купальні. Развясёлая публіка бесклапотна жарэ локшыну і іншыя вынаходствы пекінскіх мястэчак. І ўсім ужо начхаць, у каго і чаму так нечакана здох конь. І хто вайсковым камісарыятам быў раптоўна набраны і чаму ніколі і нікуды больш не вернецца. Весела і кропка.

Палітолагі і іншыя цікаўныя ўсё яшчэ спрабуюць зразумець, навошта гэта ў такой вар'яцкай віхуры разнастайных задум і падзей правадыру спатрэбілася яшчэ ў тэрміновым парадку запрашаць і прымаць з неверагоднай помпай тэлежурналіста Такера Карлсана. А тут ніякай загадкі няма. Проста самавылучэнец ідзе на свае выбары не з нейкай тамака праграмай, як усякія іншыя, а з новай канцэпцыяй свету наогул. І Еўропы сярод іншага.

Таму ён адразу рашуча адмёў наіўнае пытанне журналіста - чаму вы напалі? - І пачаў метадычна ўсурычваць яму сваю канцэпцыю. Нічога новага тамака няма. І спрэчкі вядуцца хіба толькі наконт імёнаў тых, хто пастаўляў яму гэтую экзотыку. Аднак здагадкі аб спасылках на пошукі Дугіна, Медынскага і Ільіна сур'ёзных падстаў не маюць. Калі і прамільгнула недзе нешта, дык гэта проста ўдалечыні, на гарызонце. Канцэпцыя арыгінальная. І магла ўзнікнуць хіба што ў нетрах ведамасных бібліятэк і сховішчаў пэўнага кшталту.

А першакрыніца, якая магла даць першапачатковы імпульс, усім ужо даўно вядомая. Самавылучэнец неаднаразова яго называў і на яго спасылаўся. Гэта фундаментальная праца мысляроў даўно мінулых гадоў.

І названы простая і зразумелая - "Калабок".

Уладзімір Халіп, адмыслова для Charter97.org