Зміцер Бандарэнка: Беларусы застаюцца партызанамі

«Выбары» запомняцца пустымі ўчасткамі і дыверсіяй шпіца Умкі.

У Беларусі закончыліся так званыя выбары. Чытачы незалежных СМІ і замежныя журналісты, якія прыехалі ў краіну, расказалі пра пустыя ўчасткі на «выбарчым фарсе», арганізаваным 26 студзеня.

Чым запомняцца мінулыя выбары? Чаму некаторыя дзеячы клікалі беларусаў на «выбарчыя ўчасткі»? Сайт Charter97.org паразмаўляў з каардынатарам грамадзянскай кампаніі «Еўрапейская Беларусь» Змітром Бандарэнкам.

- Як у дасведчанага палітыка, у вас не адна электаральная кампанія за плячыма. Якая з іх вам больш нагадала тое, што адбывалася ў Беларусі 26 студзеня?

- Беларусы - мудрыя людзі, і яны ўдзельнічаюць у галасаванні, калі гэта мае сэнс. Скажу, што за апошнія 25 гадоў прыход на ўсіх «выбарах», у тым ліку мясцовыя і «выбары» ў «палатку», быў толькі ў прэзідэнцкія кампаніі — 2001, 2006, 2010 і 2020 гадах. Больш ні на якіх выбарах за апошнія 25 гадоў прыходу не было. Беларусы ідуць на ўчасткі тады, калі бачаць альтэрнатыву, нейкі сэнс і разумеюць, што будуць пратэсты, трэба бараніць выбар пэўнымі дзеяннямі. 26 студзеня была звычайная кампанія ў Беларусі, калі ўлада імітавала «выбары», а беларусы ігнаравалі намаганні ўлады.

Скажу, што мужнасці ад беларусаў спатрэбілася значна больш, бо страх Лукашэнкі, выражаны ў рэпрэсіях, канешне, фармаваў пэўны фон у грамадстве. Кагосьці прымусілі прыйсці на ўчасткі, некага запалохалі, але беларусы засталіся партызанамі і сваю волю выказалі такім спосабам. Думаю, што нават з улікам прымусаў, прыход за ўсе дні галасавання склала 30-35 адсоткаў. Гэтае дзейства нават паводле лукашэнкаўскіх законаў не адбылося.

- Чаму беларусы прагаласавалі нагамі?

- Хачу сказаць, што беларусы - еўрапейцы, гэтым мы адрозніваемся ад расейцаў. У РФ многія купіліся на імперыялістычныя ўкідванні Пуціна аб «вялікай Расеі». У Беларусі, у адрозненне ад Расеі, дзе большасць сапраўды падтрымлівае пуцінскі рэжым, абсалютная большасць супраць дыктатуры Лукашэнкі. Беларусы хочуць жыць так, як жывуць нашыя краіны-суседзі, з якімі мы стагоддзямі былі ў адных дзяржавах — Вялікім княстве Літоўскім і нашай агульнай Рэчы Паспалітай. Нізкі паклон беларусам, бо гэтая кампанія была па-сапраўднаму жорсткай, супрацьстаяць ціску, запалохванню і прапагандзе, якая лілася з кожнай скрыні, можна толькі ўсведамляючы і робячы смелыя ўчынкі, якія выяўляліся менавіта ў тым, каб цябе не загналі на гэтыя «выбары». Беларусы тут паказалі сябе як свабодная і еўрапейская нацыя.

- Чым запомніліся гэтыя «выбары»?

- Запомніліся, вядома, дыверсіяй шпіца Умкі. Не хачу ўжываць грубае слова, але гэтая кампанія запомніцца ў гісторыі як «абасц…ныя выбары».

- 4 снежня адна з блізкіх да офіса Ціханаўскай структур выпусціла відэа, дзе Ціханаўская і Латушка заклікаюць людзей прыйсці на ўчасткі і галасаваць супраць усіх. Для раскруткі відэа, як пісалі СМІ, была закупленая рэклама. Гэта поўнае неразуменне таго, чым жывуць людзі ў Беларусі, ці гэта наўмыснае дзеянне?

- Магчыма, людзі выконвалі загад, бо назваць ідыётамі іх нельга. Было бачна, што яны без запалу клікалі на гэтыя «выбары» 26 студзеня. Трэба было гэты заклік паказаць. Але кампанія скончылася, і гэтыя дзеячы зараз нешта маўчаць. Відаць, у іх таксама ёсць звесткі, што беларусы на «выбары» не прыйшлі, а ўчасткі, куды яны клікалі, былі пустыя.

Наогул, гэта характэрныя ўчынкі для Ціханаўскай. Шмат хто ўжо забыўся, што ўвесь яе ўдзел у кампаніі 2020 году складаўся ў некалькіх мэсэджах: «Я слабая жанчына», «не збірайце подпісы, бо будуць правакацыі», «не выходзьце на вуліцы, бо будуць правакацыі». Затым рушыў знакаміты зварот з ЦВК, хоць незразумела, навошта яна туды пайшла, а не правяла прэс-канферэнцыю, дзе абвясціла б сябе прэзідэнткай. Потым Ціханоўская пераехала ў Вільню і быў зварот: «Не выходзьце, я пераацаніла свае сілы». Затым быў «рэферэндум» 2022 года і гульня ў «крыжыкі-нулікі». У ключавыя моманты чалавек здзяйсняе дзеянні, якія выгадныя для ўлады, менавіта таму яе зарэгістравалі ў 2020 годзе. Рэжым спадзяваўся, што беларусы яе неяк паслухаюць. Але беларусы ў большасці выпадкаў паступалі наадварот.

Пра Латушку ўвогуле няма чаго казаць. Гэта чалавек, які шмат гадоў служыў рэжыму. Люксавае жыццё ў эміграцыі з аховай, машынамі і паездкамі ніяк не зможа загладзіць тыя гады, калі ён фальсіфікаваў «выбары», як амбасадар Францыі і Польшчы, «чорныя спісы» музыкаў у бытнасць міністрам культуры, калі працаваў спікерам МЗС - заявы аб тым, што «ў Беларусі няма палітвязняў», «няма рэпрэсій», «выбары адбыліся». Гэта злачынствы, ад якіх нельга адмыцца. Думаю, у свабоднай Беларусі Латушка проста не пройдзе люстрацыю.

На мой погляд, «кабінет» Ціханоўскай - гэта орган, які скарыстаўся пратэстам у Беларусі і паразітуе на гэтым.

- Многія беларусы сёння задаюць сабе пытанне: «Што далей? Няўжо Лукашэнку будзе яшчэ пяць гадоў!?» Як вы гледзіце на гэтыя працэсы?

- Думаю, што да 2022 года мы маглі змяніць сітуацыю ў кожны момант. Неаднаразова былі вельмі крытычныя часовыя прамежкі для Лукашэнкі, беларусы маглі змяніць уладу. Але нехта выкладваўся да канца, а нехта пераносіў усё на потым. Цяпер мы, вядома, залежым ад вялікай сусветнай гульні і геапалітычных падзей, якія чакаюць увесь свет найбліжэйшым часам.

Многія звяртаюць увагу, што мы ўступілі ў новы 12-гадовы цыкл. Нехта звязвае яго з гадамі сонечнай актыўнасці. Людзі фіксуюць, што ў год пачатку 12-гадовага цыклу адбываюцца важныя падзеі. У 2013 годзе быў Майдан, накіраваны супраць Расеі, быў 1989 год, калі СССР вывелі войскі з Афганістана і адбыўся першы з'езд народных дэпутатаў, які паклаў канец Кампартыі, быў 1965-ы год, калі здарыліся перамены пры Брэжневе, 1953 - года смерці Сталіна, 1941 - пачатак вайны, 1929 - год «вялікага пералому», 1917-ы і 1905-ы - гады рэвалюцый.

Магу прагназаваць, што ў 2025-м адбудуцца падзеі, якія радыкальна паўплываюць на ўвесь свет, а таксама будуць крытычнымі для Расеі. Наша задача ў гэтых умовах - спакойна і рашуча змяніць уладу, пачаць пазітыўныя трансфармацыі, каб Беларусь стала часткай ЕЗ і еўраатлантычнай цывілізацыі.

Вы можаце падтрымаць сайт Charter97.org наступным чынам:

РАЗЛІКОВЫ МУЛЬТЫВАЛЮТНЫ РАХУНАК ДЛЯ АХВЯРАВАННЯЎ:

Назва банка: Bank Millennium S.A.
Адрас: ul. Stanislawa Zaryna, 2A, 02-593, Warszawa
IBAN: PL97116022020000000216711123
SWIFT: BIGBPLPW
Імя ўладальніка рахунку: Fundacja “KARTA ‘97”
рызначэнне аплаты: Darowizna na cele statutowe

Звязацца з намі можна праз адрас charter97@gmail.com