Інфляцыя ў Беларусі ўбіраецца ў сілу

Рэгуляванне коштаў яшчэ больш яе разагнала.

Інфляцыя ў Беларусі ўбіраецца ў сілу. Прычым яна пачала разганяцца яшчэ да таго, як улады скасавалі дзяржрэгуляванне коштаў некаторых тавараў. А пасля гэтай пастановы яшчэ больш стала ўбірацца ў сілу. Пры гэтым ёсць высокая імавернасць таго, што кошты і надалей будуць актыўна расці, піша «Зеркало».

Як рэгуляванне паўплывала на інфляцыю

Увосень 2022 года ўлады значна закруцілі гайкі — увялі нашумелую 713-ю пастанову. З тых часоў кошты можна было перапісваць толькі па ўзгадненні з чыноўнікамі і не вышэй за ўстаноўленую столь. Бізнэсу давялося ледзь не замарозіць прайсы. Гэта станоўча адбілася на статыстычных звестках. Калі ў верасні 2022-га рост спажывецкіх коштаў быў 17,4%, то да канца таго года запаволіўся да 12,8%. Як прызнавалі ў МАРГ, без гэтага захаду гадавая інфляцыя склала б 20%.

Праз год паказчык на паперы выявіўся яшчэ больш паспяховым - 5,8% у гадавым вылічэнні, а за 2024-ы - 5,2%.

Якая сітуацыя з коштамі сёлета і чаму вялікая імавернасць, што яны працягнуць расці

Інфляцыя ў 2025-м заўважна паскорылася. Так, у студзені яна была 5,2% у гадавым вылічэнні, а ў месячным - 0,7%. У красавіку першы паказчык паскорыўся да 6,5%, другі - 1%.

Паскарэнне інфляцыі адбываецца нягледзячы на тое, што рэгуляванне ўсё яшчэ працуе, няхай і не ў тых жа жорсткіх формах, як яно ўводзілася першапачаткова. Між тым, на думку эканамістаў, у пачатку гэтага года без дзеяння нашумелай 713-й пастановы паказчык быў бы блізу 10%.

Аднак ужо з пачатку 2025-га эфект «унікальнай аперацыі», пра якую раней гаварыў Аляксандр Лукашэнка, сышоў на нішто. Паступова цэны пачалі зноў расці, прычым яшчэ да таго, як чыноўнікі крыху аслабілі хватку ў сярэдзіне красавіка. Тым не менш паказчык усё яшчэ ніжэйшы, чым ён мог бы быць без штучнага стрымлівання.

Паводле ацэнак эканаміста Анатоля Харытончыка, паводле вынікаў гэтага года інфляцыя можа паскорыцца да 7% гадавых. А ў 2026-м яна праб'е планку 9-11%. Гэта калі рэгуляванне не скасуюць цалкам. Калі ж улады прадоўжаць скарачаць ціск на кошты, то яна можа паскорыцца да 10% ужо ў 2025-м. Гэта значыць, у гэтым выпадку яна вернецца да свайго сапраўднага ўзроўню.

Выходзіць, што паскарэнне інфляцыі непазбежнае. Справа ў тым, што адміністрацыйнае рэгуляванне толькі стрымлівае і маскуе рэальны рост коштаў. Але яно не здольнае паўплываць на самі прычыны гэтага працэсу. Па-першае, імпарт увесь час расце ў кошце. Многія тавары ў Беларусь паступаюць з-за мяжы - і курс, і лагістыка становяцца больш дарагімі. Па-другое, павялічваюцца і выдаткі вытворцаў і гандлю. Доўгае абмежаванне ў цэнаўтварэнні пагражае давесці кампаніі да страт, а ў асобных выпадках і да банкруцтваў. Да таго ж сёлета выявіўся яшчэ адзін пабочны эфект гэтага захаду - пачаліся перабоі з адным з самых значных для беларусаў прадуктаў.

У гэтай сітуацыі вельмі высокая імавернасць таго, што чыноўнікі працягнуць паступова аслабляць ціскі ў рэгуляванні коштаў. Для пакупнікоў гэта будзе азначаць, што паступова кошты ў крамах будуць набліжацца да свайго сапраўднага ўзроўню, які прыкметна вышэйшы за тое, што мы бачым цяпер.

Вы можаце падтрымаць сайт Charter97.org наступным чынам:

РАЗЛІКОВЫ МУЛЬТЫВАЛЮТНЫ РАХУНАК ДЛЯ АХВЯРАВАННЯЎ:

Назва банка: Bank Millennium S.A.
Адрас: ul. Stanislawa Zaryna, 2A, 02-593, Warszawa
IBAN: PL97116022020000000216711123
SWIFT: BIGBPLPW
Імя ўладальніка рахунку: Fundacja “KARTA ‘97”
рызначэнне аплаты: Darowizna na cele statutowe

Звязацца з намі можна праз адрас charter97@gmail.com