Аляксей Мельнік: Гэтая гонка можа стаць для Расеі апошняй
16- 21.05.2025, 19:07
- 17,810
Ці возьмецца Крэмль на хітрык Трампа?
Прэзідэнт ЗША Дональд Трамп заявіў, што распрацоўка новай абароннай сістэмы «Залаты купал», прызначанай для абароны ад ракетных нападаў вялікай далёкасці, каштавацьме 175 мільярдаў даляраў. Кіраўнік Белага дома мяркун, што новая сістэма ПРА пакрые ўсю тэрыторыю ЗША.
Наколькі гэты амбіцыйны план рэальна рэалізаваць? Па каментар сайт Charter97.org звярнуўся да ваеннага экспэрта, судырэктара праграм замежнай палітыкі і міжнароднай бяспекі Цэнтра Разумкова ў Кіеве Аляксея Мельніка:
- Гэта вельмі амбіцыйны план, і гэта адно з перадвыбарных абяцанняў Трампа. Ён збіраецца яго рэалізаваць - у адрозненне ад іншых сваіх абяцанняў, якія ўжо няўдаліся. Ён паказаў няздольнасць, да мірнага ўрэгулявання, вылучаў досыць супярэчлівыя ініцыятывы, напрыклад, аб тарыфах. Чаму ён за гэта ўзяўся? Таму што першыя тэрміны, калі можна будзе ацаніць поспех праекта, наступяць ужо пасля заканчэння яго прэзідэнцтва - ці як мінімум бліжэй да яго заканчэння.
Паводле ацэнак экспэртаў, мінімальны рэалістычны тэрмін рэалізацыі «Залатога Купала» - блізу 10 гадоў, нягледзячы на абяцанні Трампа закончыць праз чатыры. Трэба разумець: гэта не столькі пытанне бяспекі, колькі пытанне палітычных інтарэсаў самога прэзідэнта ЗША.
Ёсць яшчэ адзін аспект, які актыўна абмяркоўваецца ў ЗША: якім чынам у гэты праект будзе залучаны Ілан Маск са сваёй кампаніяй. Існуе меркаванне, што адна з прычын з'яўлення гэтай ініцыятывы — лабіяванне бізнэс-інтарэсаў. Маск разлічвае зарабіць на гэтым праекце вельмі вялікія грошы. Нягледзячы на тэхналагічныя засцярогі, першае фінансаванне ўжо забяспечана.
Важна таксама адзначыць: заяўлены кошт на 175 мільярдаў даляраў можа быць заніжаным у разы — як гэта часта бывае з маштабнымі праектамі.
- Ці можна параўнаць праект Трампа са стратэгічнай абароннай ініцыятывай прэзідэнта ЗША Рональда Рэйгана, якая дала старт гонцы ўзбраенняў?
- Гэта вельмі дарэчная аналогія. Хутчэй за ўсё, першай мэтай ініцыятывы Рэйгана не было запусціць чарговы віток гонкі ўзбраенняў. Тады таксама дэкларавалася падвышэнне ўзроўню абароны ад ракетных нападаў. Але ў выніку, нягледзячы на няўдачу як сістэмы абароны, гэтая ініцыятыва адыграла адну з ключавых роляў у раскіданні Савецкага Саюза. Некаторыя экспэрты гэта падкрэсліваюць.
Яшчэ адна аналогія паміж "залатым купалам" і САІ: тэрмін рэалізацыі. Тады стратэгічная абаронная ініцыятыва Рэйгана стартавала ў 1983 годзе і была згорнутая ў 1993-м, так і не дасягнуўшы галоўнай мэты. Ёсць падставы сумнявацца, што новая ініцыятыва Трампа будзе мець іншы лёс.
Калі казаць пра гонку ўзбраенняў, то асноўным канкурэнтам ЗША сёння з'яўляецца Кітай. І тут узнікае пытанне: хто здольны вытрымаць такую фінансавую нагрузку?
- Ці ўключацца Кітай і Расея ў гэтую гонку, калі новая амерыканская нівелюе магчымасці іх міжкантынентальных ракет?
- Дарэчная аналогія з ізраільскім «жалезным купалам», які шырока рэкламаваўся. Яго рэальнае выпрабаванне адбылося падчас масавага ўдару па Ізраілю некалькі месяцаў таму - і ён ўразлівы. Прабіваецца нават «Жалезны купал», і ніводная сістэма не дае 100% гарантыі абароны.
Кітай ужо ўцягнуты ў гонку ўзбраенняў, незалежна ад дзеянняў ЗША. Пекін пазбягае любых пагадненняў аб абмежаванні ўзбраенняў да дасягнення парытэту з ЗША. Таму Кітай не звязвае сябе абавязацельствамі. Хуткасць тэхналагічнага прагрэсу ў Кітаі ўжо параўнальная з амерыканскай, а ў асобных аспектах — напрыклад, у космасе — нават апярэджвае ЗША. Такім чынам, Кітай можа альбо нівеляваць намаганні ЗША, альбо ў нейкі момант абагнаць іх.
Што тычыцца Расеі - гэтая гонка можа стаць для яе апошняй. Апошні цвік у вечка яе эканомікі, калі Крэмль надумае прыняць гэты выклік.
Назва банка: Bank Millennium S.A.
Адрас: ul. Stanislawa Zaryna, 2A, 02-593, Warszawa
IBAN: PL97116022020000000216711123
SWIFT: BIGBPLPW
Імя ўладальніка рахунку: Fundacja “KARTA ‘97”
рызначэнне аплаты: Darowizna na cele statutowe
Звязацца з намі можна праз адрас charter97@gmail.com
