Сонца забівае тэлекамунікацыйныя спадарожнікі SpaceX Starlink

37 апаратаў Starlink сышлі з арбіты.

Ніколі яшчэ на арбіце Зямлі не было так шмат спадарожнікаў, як зараз. Шмат у чым гэта абумоўленае з'яўленнем збірання касмічных апаратаў, такіх як SpaceX Starlink, піша выданне New Scientist (пераклад - сайт Charter97.org).

Аднак агрэсіўнае навакольнае асяроддзе і ўспышкі на Сонцы негатыўна ўплываюць на тэрмін службы спадарожнікаў, што ў маштабах такіх збіранняў можа выклікаць асаблівую занепакоенасць, бо адначасна скарачаецца перыяд эксплуатацыі вялікай колькасці апаратаў.

Сонца праходзіць 11-гадовы цыкл актыўнасці, дасягаючы піка ў перыяд, які прынята называць сонечным максімумам. Апошні раз такі перыяд назіраўся напрыканцы мінулага года. У такія перыяды мацнейшыя выбліскі на Сонцы ствараюць геамагнітныя буры, якія награваюць атмасферу нашай планеты, прымушаючы яе пашырацца, што прыводзіць да павелічэння супраціўлення, якое даводзіцца пераадольваць спадарожнікам.

Нядаўна навукоўцы з Цэнтра касмічных палётаў Годарда Нацыянальнай управы аэранаўтыкі і даследавання касмічнай прасторы (NASA) ЗША высветлілі, як моцна сонечная актыўнасць уплывае на спадарожнікі Starlink. «Мы выявілі, што падчас геамагнітных бур спадарожнікі выходзяць са строю хутчэй, чым планавалася [без сонечнай актыўнасці]», – пракаментаваў гэтае пытанне Дэні Алівейра (Denny Oliveira), адзін з аўтараў даследавання.

Са слоў даследнікаў, падчас перыяду сонечнага максімуму тэрмін службы спадарожніка можа скараціцца да 10 дзён. Гэты эфект стаў заўважным толькі ў апошні час праз значнае павелічэнне касмічных апаратаў на нізкай калязямной арбіце Зямлі, дзе зараз знаходзяцца больш за 7 тысяч спадарожнікаў. Большасць з іх належыць SpaceX, і кампанія рэгулярна дастаўляе ў космас новыя апараты. Агулам SpaceX мае намер сфармаваць групоўку з больш чым 30 тысяч спадарожнікаў.

Пры гэтым кожны тыдзень некалькі спадарожнікаў Starlink сходзяць з арбіты і пападаюць у атмасферу, дзе павінны цалкам згараць. Па меры пашырэння групы Starlink такіх сходаў касмічных апаратаў, якія выйшлі з ладу, будзе ўсё больш. «Гэта першы выпадак у гісторыі, калі столькі спадарожнікаў вяртаюцца ў атмасферу адначасова», – адзначыў Алівейра, дадаўшы, што ў перыяд з 2020 да 2024 года былі зафіксаваныя 523 спадарожнікі Starlink, якія ўваходзяць у атмасферу. «Праз некалькі гадоў спадарожнікі будуць уваходзіць у атмасферу штодня», – мяркуе Алівейра.

Некаторыя спадарожнікі Starlink мэтанакіравана сходзяць з арбіты і апускаюцца ў атмасферу ў канцы тэрміна сваёй службы, тады як іншыя збліжаюцца з планетай пад уздзеяннем натуральных сіл. Даследнікі выявілі, што падчас апошняга перыяду сонечнай актыўнасці, калі 37 апаратаў Starlink сышлі з арбіты, спадарожнікі, якія знаходзіліся на вышыні, менш за 300 км ад паверхні Зямлі, сыходзілі з арбіты прыкладна за 5 дзён, тады як у звычайны час гэты працэс заняў бы 15 дзён.

Даследнікі мяркуюць, што гэты эфект можа прынесці карысць аператарам буйных спадарожнікавых груп, бо яны змогуць хутчэй прыбіраць з арбіты няспраўныя апараты. Гэты эфект таксама можа ўскладніць працэс кіравання спадарожнікамі на арбітах, ніжэйшых за 400 км. Не выключаецца, што хутчэйшае вяртанне ў атмасферу зменшыць імавернасць таго, што спадарожнік цалкам згарыць і ніводная яго частка не дасягне паверхні планеты. «Можа з'явіцца шанц, што аб'ект дасягне Зямлі», – дадаў Алівейра.

Выпадак, калі спадарожнік Starlink згарэў не цалкам, ужо фіксаваўся. У жніўні мінулага года на ферме ў канадскай правінцыі Саскачаван быў знойдзены 2,5-кілаграмовы фрагмент апарата Starlink. Паводле інфармацыі SpaceX, гэта адзіны вядомы выпадак, калі спадарожнік кампаніі згарэў у атмасферы не цалкам. Відавочна, што па меры росту групоўкі Starlink павялічыцца частата падзення спадарожнікаў, што можа несці пагрозу для людзей.

Вы можаце падтрымаць сайт Charter97.org наступным чынам:

РАЗЛІКОВЫ МУЛЬТЫВАЛЮТНЫ РАХУНАК ДЛЯ АХВЯРАВАННЯЎ:

Назва банка: Bank Millennium S.A.
Адрас: ul. Stanislawa Zaryna, 2A, 02-593, Warszawa
IBAN: PL97116022020000000216711123
SWIFT: BIGBPLPW
Імя ўладальніка рахунку: Fundacja “KARTA ‘97”
рызначэнне аплаты: Darowizna na cele statutowe

Звязацца з намі можна праз адрас charter97@gmail.com