Былы прэм'ер-міністр Аўстраліі: час дзейнічаць без Трампа

Як аднавіць сусветны парадак.

З вяртаннем прэзідэнта ЗША Дональда Трампа ў Белы дом сусветны парадак, створаны ЗША пасля Другой сусветнай вайны, апынуўся пад пагрозай, піша былы прэм'ер-міністр Аўстраліі Малькальм Тэрнбул для часопіса Foreign Affairs (пераклад-сайт Charter97.org).

Прэзідэнт ЗША пагражае суверэнітэту хаўруснікаў: ад спробаў набыць Грэнландыю і анэксіі Канады да пагроз захопу Панамскага канала. Гандлёвая вайна, выхад з Парыжскага пагаднення па клімаце і САЗ, згортванне міжнароднай дапамогі - усё гэта сведчыць аб тым, што ЗША пад кіраўніцтвам Трампа адмаўляюцца ад ролі надзейнага партнёра.

Трамп зыходзіць з прынцыпу «ў каго золата — той і мае рацыю", ігнаруючы міжнародныя нормы і супрацоўніцтва. Свет, заснаваны на калектыўнай бяспецы і справядлівасці, разбураецца. Хаўруснікі павінны ўсвядоміць: спадзявацца на вяртанне ранейшай Амерыкі - небяспечная ілюзія.

У новых варунках краіны-супольніцы вымушаныя самі клапаціцца пра сваю бяспеку. Еўрапейскія дзяржавы ўжо разумеюць неабходнасць умацавання узброеных сіл і аўтаноміі ад ЗША. Яны імкнуцца да развіцця ўласных абаронных тэхналогій і скарачэння залежнасці ад амерыканскай зброі, якую часта немагчыма выкарыстоўваць без згоды Вашынгтона. Аналагічна, у Азіі Японія і Паўднёвая Карэя разглядаюць магчымасць узмацнення ўласнай абараназдольнасці і нават стварэння ядзернага арсенала, калі амерыканская абарона аслабне.

Гандлёвая палітыка Трампа таксама разбурае традыцыйныя альянсы. Яго тарыфы ставяць мэтай прымусіць вытворцаў вярнуцца ў ЗША, не ўлічваючы эканамічную мэтазгоднасць і глабальныя наступствы. У адказ хаўруснікі аб'ядноўваюцца ў новых гандлёвых блоках, такіх як «усёабдымнае і прагрэсіўнае пагадненне аб Трансціхаакіянскім партнёрстве» (CPTPP) — дамову, накіраваную на ўмацаванне супрацоўніцтва без удзелу ЗША. Еўропа спрабуе пашырыць свае гандлёвыя сувязі з Азіяй, каб знізіць залежнасць ад амерыканскага рынку.

Пад ціскам Трампа свет рызыкуе скаціцца да хаосу і ўзмацнення ўплыву Кітая, які выйграе ад слабасці і нестабільнасці ЗША. Аўстралія, традыцыйны хаўруснік ЗША, сутыкнулася з праблемай у рамках пагаднення AUKUS (трохбаковы пакт аб стварэнні вайскова-палітычнага блока, створанага Аўстраліяй, Вялікай Брытаніяй і ЗША) - працяглая затрымка ў атрыманні падводных лодак ставіць пад сумнеў бяспеку краіны.

Амерыканскія хаўруснікі павінны перастаць спадзявацца на ранейшую ролю ЗША і дзейнічаць самастойна, умацоўваць абарону і эканамічныя сувязі. Свет мяняецца, і выжыванне залежыць ад здольнасці краін захаваць суверэнітэт і аб'яднацца вакол агульных каштоўнасцяў. Трамп можа быць новай нармальнай з'явай у амерыканскай палітыцы, але хаўруснікі не абавязаныя станавіцца закладнікамі гэтай новай рэальнасці.

Вы можаце падтрымаць сайт Charter97.org наступным чынам:

РАЗЛІКОВЫ МУЛЬТЫВАЛЮТНЫ РАХУНАК ДЛЯ АХВЯРАВАННЯЎ:

Назва банка: Bank Millennium S.A.
Адрас: ul. Stanislawa Zaryna, 2A, 02-593, Warszawa
IBAN: PL97116022020000000216711123
SWIFT: BIGBPLPW
Імя ўладальніка рахунку: Fundacja “KARTA ‘97”
рызначэнне аплаты: Darowizna na cele statutowe

Звязацца з намі можна праз адрас charter97@gmail.com