Як Фінляндыя стала ўзорам нацыянальнай бяспекі
3- 15.07.2025, 17:03
- 2,062
Устойлівасць - гэта праца ўсяго грамадства.
Усё больш краін звяртаюцца да досведу Фінляндыі, якая даўно зразумела: абарона дзяржавы — гэта не толькі войска, але і гатоўнасць грамадзянскай супольнасці, піша Bloomberg (пераклад - сайт Charter97.org).
Яшчэ ў 1950-х гадах, пасля страт у вайне з СССР, Фінляндыя пачала развіваць культуру грамадзянскай устойлівасці. Новы этап гэтага падыходу пачаўся ў 2017 годзе, калі ў ліку ключавых рызык былі названыя не толькі вайсковыя пагрозы, але і кібератакі, дэзінфармацыя, пандэміі і перабоі з харчаваннем.
Сёння гэтай мадэлі ідуць Швэцыя, краіны Балтыі, а цяпер — і Аўстралія. Ва ўмовах другога тэрміну прэзідэнта ЗША Дональда Трампа і ўзмацніліся патрабаванняў да росту абаронных бюджэтаў, цэласны падыход «усяго грамадства» становіцца ўсё больш актуальным. Як адзначыў былы прэзідэнт Фінляндыі Саўлі Нііністэ ў дакладзе для Еўракамісіі, важна «падвышаць дасведчанасць грамадзян пра рызыкі без нагнятання панікі».
Асаблівую актуальнасць мадэль атрымала на фоне расейскай агрэсіі супраць Украіны і ціску Кітая на Тайвань. У рамках нядаўніх вайсковых вучэнняў востраў таксама пратэставаў элементы грамадзянскай устойлівасці: ад забеспячэння жыццёва неабходных паставак да лакальнай вытворчасці медыцынскіх тавараў.
На думку экспэртаў, устойлівасць - гэта не ўтопія. Гэта праца ўсяго грамадства: уладаў, бізнэсу, валанцёраў і грамадзян. У Аўстраліі ўжо пачаты маштабныя кансультацыі ў пытаннях нацыянальнай бяспекі, дзе ключавымі тэмамі сталі абарона ланцужкоў паставак і барацьба з дэзінфармацыяй. Фінскі досвед даказвае: каб супрацьстаяць сучасным пагрозам, адных танкаў недастаткова — патрэбная падрыхтаванасць усіх.
Назва банка: Bank Millennium S.A.
Адрас: ul. Stanislawa Zaryna, 2A, 02-593, Warszawa
IBAN: PL97116022020000000216711123
SWIFT: BIGBPLPW
Імя ўладальніка рахунку: Fundacja “KARTA ‘97”
рызначэнне аплаты: Darowizna na cele statutowe
Звязацца з намі можна праз адрас charter97@gmail.com
